व्यक्तिगत पैसा व्यवस्थापनका केही प्रभावकारी उपायहरु

धेरै मानिसहरू अधिक पैसा कमाउने बारेमा कुरा गर्छन् । तथापि, अधिकांश मानिसहरू यसलाई कसरी प्रभावकारी रूपमा व्यवस्थापन गर्ने बारे कुरा गर्दैनन्। धन सिर्जना अत्यावश्यक भए पनि, आफ्नो कोषको सुरक्षा गर्नु र तिनीहरूलाई विवेकपूर्ण तवरले प्रयोग गर्नु पनि उत्तिकै महत्वपूर्ण हुन्छ। दीर्घकालीन स्थायित्व र तरलता सुनिश्चित गर्नको लागि तपाईँको मेहनतले कमाएको पैसालाई व्यवस्थित रूपमा बचत, लगानी र मितव्ययी रूपमा खर्च गर्नु आवश्यक हुन्छ । यो प्रभावकारी मुद्रा व्यवस्थापनमार्फत् गर्न सकिन्छ।

पैसा व्यवस्थापनको एउटा महत्वपूर्ण पक्ष भनेको तपाईंको खर्चको रेकर्ड राख्नु र आवधिक रूपमा समीक्षा गर्नु पनि हो। यसले तपाईंलाई आफ्नो वित्तीय नियन्त्रणमा रहन मद्दत गर्दछ । यसले अनावश्यक खर्चहरू पहिचान गर्न, कम गर्न र आवश्यक चिजहरूमा मात्र खर्च गर्ने बानीको विकास गर्न मद्दत गर्दछ। आफ्नो पैसालाई बुद्धिमानीपूर्वक व्यवस्थापन गर्ने केही तरि काहरू अवलम्बन गर्नु उपयुक्त मानिन्छ ।

बजेट सिर्जना गर्नुहोस्ः

बजेट बनाउनु पैसा व्यवस्थापनको पहिलो र सबैभन्दा महत्वपूर्ण चरण हो । यो एकदम सरल उपाय हो र यसलाई शताब्दीयौंदेखि प्रयोग गरिँदै आइएको पनि छ । बजेट बनाउनको लागि, तपाईंले आफ्नो आम्दानी, जीवनशैली र चाहनाको आधारमा प्रत्येक महिना खर्च गर्नुपर्ने रकम अनुमान गर्नुहोस्। यस्तो अनुमान गर्नाले तपाईंलाई आफ्नो वित्तमा थप नियन्त्रण प्राप्त गर्न मद्दत गर्नुका साथै आफ्नो खर्च र बचतहरू व्यवस्थित गर्न सहयोग पुग्दछ ।
आफ्नो खर्च गर्ने बानीहरूमा राम्रो नियन्त्रण र जागरूकताको साथ, तपाईं आफ्नो जीवनशैलीमा सम्झौता नगरी प्रभावकारी रूपमा आफ्नो वित्तीय लक्ष्यहरू रेकर्ड गर्न र प्राप्त गर्न सक्षम हुनुहुनेछ ।

पहिले बचत गर्नुहोस्, पछि खर्च गर्नुहोस्ः

बचतपछि खर्च गर्ने बानीले तपाईँको मासिक आम्दानीको केही अंश बचत गर्न र त्यसपछि किराना, भाडा, बिजुली, ऋण भुक्तानी, बिमा प्रिमियम आदि जस्ता नियमित आवश्यक वस्तुहरूमा तपाईँको पैसा मितव्ययी तवरले खर्च गर्न मद्दत गर्दछ । तपाईं भविष्यको आकस्मिकताका लागि तयार हुनुहुन्छ भनी सुनिश्चित गर्दछ र तपाईंको बजेटभन्दा बढी खर्च गर्ने वा बढी हुने सम्भावनाहरू हटाउँछ ।

वित्तीय लक्ष्यहरू सेट गर्नुहोस्ः

वित्तीय लक्ष्य प्राप्त गर्नाले तपाईंलाई ध्यान केन्द्रित रहन र अत्यधिक खर्च गर्नबाट बच्न सहयोग पुग्दछ । तपाईंले छोटो र दीर्घकालीन रूपमा आफ्नो पैसाले के गर्न चाहनुहुन्छ, सोको राम्ररी योजना बनाउनु पर्दछ। तपाईंको सपनाको घर, तपाईंको बच्चाको शिक्षा, सेवानिवृत्ति र अन्य धेरै जस्ता तपाईंको दीर्घकालीन वित्तीय लक्ष्यहरू प्राप्त गर्न तपाईंले वित्तीय उत्पादनहरूमा लगानी गर्न सुरु गर्नुपर्दछ ।
सधैं यथार्थपरक लक्ष्यहरू निर्धारण गर्ने कुरा सम्झनु पर्दछ। यसले तपाईंलाई उत्प्रेरित रहन र पैसा राम्रो शीर्षकमा मात्र खर्च भएको सुनिश्चित गर्न मद्दत गर्नेछ ।

चाँडै लगानी सुरु गर्नुहोस्ः

जीवनमा सकेसम्म चाँडो पैसा बचत गर्न सुरु गर्ने सल्लाह महत्वपूर्ण मानिन्छ । यसले तपाईंलाई आफ्नो सम्पत्ति बढाउनको लागि थप समय दिनुका साथै लामो अवधिमा उच्च प्रतिफल प्राप्त गर्न मद्दत पनि गर्दछ । त्यसैले, आफ्नो बचत र लगानी सुरु गर्ने लक्ष्य राख्नु पर्दछ ।

ऋणबाट बच्नुहोस्ः

जीवन लक्ष्यहरू प्राप्त गर्न ऋण लिनु एक सामान्य तरिका हो। यस्तो अवस्था प्राय समस्याहरूसँगै आउने गर्दछन् । उच्च ब्याजले तपाईंको बचतमा ह्रास आउने गर्दछ । धेरै ऋण लिनुले तपाईँको क्रेडिट स्कोरलाई पनि असर गर्छ, जसले गर्दा तपाईँलाई आवश्यक पर्दा वा केही अवस्थामा, जागिरमा पनि ऋण लिन गाह्रो हुन्छ। त्यसैले, सकेसम्म आफ्नो ऋण
सीमित गर्ने प्रयास गर्नुपर्दछ । क्रेडिट कार्डमा निर्भर हुनु वा धेरै ऋण लिनुले तपाईंको बजेटमा बाधा पु¥याउन सक्छ र आर्थिक बोझ बढ्न सक्ने हुन्छ ।

चाँडै बचत गर्नुहोस्ः

तपाईंले सकेसम्म चाँडो बचत सुरु गर्नु उपयुक्त मानिन्छ । यसलाई एउटा उदाहरणबाट बुझौं । जस्तो ३० वर्षको उमेरदेखि ६० वर्षको उमेरसम्म प्रति महिना रु. १०,०००/– बचत गर्न थाल्ने रमेशलाई विचार गर्नुहोस् । यसको मतलब, उहाँले प्रति वर्ष रु. १,२०,०००/– बचत गर्नुहुन्छ । ४५ वर्षको उमेरदेखि ६० वर्षको उमेरसम्म प्रति वर्ष दोब्बर रकम अर्थात् रु. २,४०,०००/– बचत गर्न थाल्ने प्रबिनसँग तुलना गरौं । यसरी तपाईंले पहिलेको बचतले रमेशलाई रु. ७६,४३,६७६/– रकमले प्रबिनभन्दा बढी लाभान्वित गर्न मद्दत गरेको देख्न सक्नुहुन्छ । यद्यपि, दुवैले बचत गरेको रकम बराबर छ । सरल शब्दमा भन्नुपर्दा, तपाईंले जति चाँडो बचत गर्न थाल्नुभयो, तपाईंको बचतमा समयसँगै बढी ब्याज प्राप्त हुनेछ ।

चक्रवृद्धिको शक्तिको साथ, तपाईंले आफ्नो बचतमा मात्र नभई प्रत्येक वर्ष कमाएको प्रतिफलमा पनि ब्याज प्राप्त गर्नुहुन्छ । यसरी, प्रारम्भिक बचतले समयको साथमा कम्पाउन्डिङको शक्तिको साथ थप पैसा उत्पन्न गर्न मद्दत गर्दछ ।

आपतकालीन विरुद्ध सुरक्षा सुनिश्चित गर्नुहोस्ः

जीवनमा कुनै पनि प्रकारको अनिश्चितताहरूको लागि आर्थिक रूपमा तयार रहन सधैं सल्लाह दिइन्छ र यो आवश्यक पनि छ । यी अनिश्चितताहरू जागिर गुमाउने, दुर्घटना वा अप्रत्याशित स्वास्थ्य आपतकालको रूपमा हुन सक्छन्। आर्थिक रूपमा तयार हुनुले तपाईंलाई त्यस्ता परिस्थितिहरू सजिलैसँग सामना गर्न मद्दत गर्न सक्छ। अवधि